Woorden als kroonstuk

Soms schieten woorden te kort wanneer je afscheid moet nemen van een geliefde. De adem stokt al in je keel bij de gedachte dat je iets tegen hem of haar moet zeggen tijdens de uitvaart. Inspiratie is ver te zoeken, daarvoor zit teveel verdriet in de weg. Hooguit zijn er flarden, anekdotes en losse herinneringen die je concreet in woorden kunt vangen. Maar daar maak je nog geen ceremonie mee. Hiermee ontstaat nog geen verhaal.

In de week naar een afscheid toe komt er vaak het moment dat ik met de familie aan tafel ga om de ceremonie te bespreken. Tenminste, als de wens ook is dat er een ceremonie wordt gehouden ten afscheid. Waar decennialang de kerk deze rol vervulde, ligt deze taak steeds vaker bij de uitvaartbegeleider. Voor mij is dit het mooiste stukje van de uitvaartbegeleiding. Want in het ontwerp van een afscheid zoals een ceremonie, kan een overledene liefdevol worden herdacht als een waar kroonstuk op het leven. In gesprek met families komen de verhalen boven en ik filter hier graag levensthema’s uit, die vervolgens de rode draad vormen van de ceremonie. Vaak zijn familieleden heel goed in staat om herinneringen op te schrijven en uit te spreken, maar soms ook niet en soms gedeeltelijk. Alles is goed. Samen met nabestaanden kom ik er wel uit.

En dan, een paar dagen voor de uitvaart, ga ik schrijven. Door het vertrouwen dat onderling is ontstaan en de verhalen die zijn gedeeld kan alles samenkomen. Er ontstaat een uniek verhaal. Een verhaal dat een leven bekroont maar ook een nieuw leven inluidt: een leven zonder de overledene, de weg die de nabestaanden inslaan.

‘Dit hebben wij ma maar mooi kunnen geven’, zo besloot een zoon onlangs de uitvaart van zijn moeder. ‘En aan jullie zelf’, voegde ik eraan toe. Hij lachte instemmend: hier kon ook hij mee verder. De woorden, de muziek: ze gaven ook hem een nieuwe richting. Het leven van zijn moeder was geëerd en hij droeg deze dag als warme herinnering met zich mee.

Meer columns

• Eenvoud
  ‘’Leg mij maar op een vlotje op de Rijn’’.. ‘’Breng mij maar gewoon weg en klaar…’’ of… nog erger: ‘’Zet mij maar bij buiten bij het vuil’’.. Het lijken misschien… Lees meer: Eenvoud
• Woorden
  ‘’Als alles al is gezegd, wat voegen woorden dan nog toe?’’ We zitten aan tafel om de uitvaart van haar vader te bespreken. Na een lang ziekbed heeft hij zijn… Lees meer: Woorden
• Tijd
  ‘Niet de tijd gaat voorbij.. maar jij en ik…’ Een frase uit een gedicht van Rutger Kopland. De tijd is een begrip dat in een week van afscheid nemen vaak… Lees meer: Tijd
• De ongenode gast
  Vorige week was ik een ongenode gast. DE ongenode gast. Hoezeer er vaak ook een band ontstaat in de week naar een uitvaart toe, vanuit de mooie gesprekken die worden… Lees meer: De ongenode gast