Gelukkig hebben we de foto’s nog

Hoe goed je een uitvaart ook voorbereidt, met hoeveel aandacht je samen een afscheid ook vormgeeft, toch hoor ik soms in het nagesprek: ‘Het is een beetje langs me heen gegaan’. En dat is zó begrijpelijk. In de wirwar van emoties, op de dag dat alles samenkomt, kan de uitvaart soms als in een roes worden beleefd. Het is menseigen, misschien wel een beschermingsmechanisme als emoties te groot zijn.

Vorige week ontving ik twee mooie dozen. Afkomstig van de uitvaartfotograaf die onlangs twee reportages had gemaakt. Ik nam ze mee naar de nagesprekken. Te beginnen met de twee dochters die hun vader waren verloren. Voor het nagesprek ging ik naar het verpleeghuis waar hun moeder woonde, vanwege haar dementie. Het openen van het fotoboek emotioneerde haar direct zichtbaar, ondanks dat ze van de dag zelf al niet zoveel meer kon herinneren. Toch hielpen de beelden haar wel om een vage puzzel opnieuw te leggen. En de tranen maakten al snel ruimte voor een glimlach: ‘Het was toch wel een mooie dag, hè..’

Enkele dagen later overhandigde ik het andere boek aan een broer en zus. In korte tijd waren hun beide ouders overleden. De uitvaart van hun moeder hadden ze niet vastgelegd; toen hun vader plotseling stierf wilden ze dat graag anders. Een fotoboek als herinnering, voor zichzelf maar ook voor de kleinkinderen. Samen bekijken hoe het was, wie er was en hoe het ging. Maar ook: de uitvaart bekijken vanuit een ander perspectief want, zo zei de zoon: ‘Ik was eigenlijk vooral met mijn eigen verdriet bezig..’ Het boek vertelde het complete verhaal van de uitvaart; eigenlijk nog mooier dan wat hij in zijn eigen gedachten had. ‘Gelukkig hebben we de foto’s nog’ grapte hij, vanuit de spanning van het moment. Maar gelijk had hij zéker. Want foto’s zijn herinneringen en dat is al wat overblijft. En als het helpt om iemand blijvend te herinneren, als het helpt om samen terug te kijken op een mooie dag, dat is dat troostend. En dan is dat zéker een geluk.

Meer columns

• De nieuwe plek
  Ze was nog maar een kind toen ze haar moeder moest begraven. Met de wereld aan haar voeten en tegelijk een groot gemis.. Ze herinnerde zich nog de honderden mensen… Lees meer: De nieuwe plek
• Eenvoud
  ‘’Leg mij maar op een vlotje op de Rijn’’.. ‘’Breng mij maar gewoon weg en klaar…’’ of… nog erger: ‘’Zet mij maar bij buiten bij het vuil’’.. Het lijken misschien… Lees meer: Eenvoud
• Woorden
  ‘’Als alles al is gezegd, wat voegen woorden dan nog toe?’’ We zitten aan tafel om de uitvaart van haar vader te bespreken. Na een lang ziekbed heeft hij zijn… Lees meer: Woorden
• Tijd
  ‘Niet de tijd gaat voorbij.. maar jij en ik…’ Een frase uit een gedicht van Rutger Kopland. De tijd is een begrip dat in een week van afscheid nemen vaak… Lees meer: Tijd